ابو معتوق به عنوان بنیان‌گذار سبک شعری “بند” شناخته می‌شود. این سبک در قرن هفدهم میلادی در اهواز و شهرهای جنوبی عراق رواج یافت و به دلیل خروج از قالب‌های کلاسیک شعر عرب، مقدمه‌ای برای ظهور شعر آزاد در جهان عرب به حساب می‌آید. بعدها شاعران بزرگی مانند “نازک الملائکه” این سبک را به کمال رساندند و شعر آزاد عربی را در جهان ادبیات مطرح کردند.

شاعر بزرگ عراقی محمد مهدی جواهری درباره خاقانی نوشته است: “ضیاءالدین را دریابید، زیرا در او غم‌های محمره، جوانی عراق، فطرت نجف و تمدن اور نهفته است.”

عبدالله البردونی، نویسنده بزرگ یمنی، در ستایش از او گفته است: “سبک ضیاءالدین ترجمه‌ای آشکار از اندوه اهواز و سرزنش جهان عرب است. او مردی آزاد و آزاده است.”

ضیاءالدین خاقانی پس از دوره‌ای طولانی از بیماری، در ماه مه ۲۰۰۸ میلادی در شهر نجف درگذشت.

رابح شهاب یکی از خواننده های زن مطرح اهوازی است که قبل از انقلاب نامی میان خوانندگان منطقه داشت. اما طبیعتا در ساختاری که کل این مردم به حاشیه رفته اند، خوانندگان مرد نادیده گرفته می شوند و از خوانندگان زن حتی نامی  باقی نمی ماند. 

رابح شهاب در منطقه صخیریه اهواز به دنیا آمد. در سن نوجوانی به خوانندگی علاقه پیدا کرد و به یکی از خوانندگان پرطرفدار در دوران خود بدل شد. او که تا زمان انقلاب ۵۷ آواز می خواند، آهنگ هایی در سبک های مختلف موسیقی خواند و از خود یادگارهای فراوانی به جا گذاشت. 

ابواسحاق، ابراهیم بن محمد بن عبدالله، معروف به ابن المُدَبِّر، ادیب، شاعر، کاتب و وزیر عباسیان است. دایرة المعارف اسلامی نسب او را به موالی ها باز می‌گرداند. اما بر اساس یاقوت حموی، وی از قبیله ضَبّه و از اهالی دست میسان بوده و در سال ۸۱۱ میلادی متولد شده است. دست میسان، منطقه‌ای است در جنوب غربی شهر اهواز که در زمان حکومت پهلوی به دشت میشان و در جمهوری اسلامی به دشت آزادگان تغییر نام یافته است.

یوسف، یعقوب بن اسحاق دورقی، معروف به ابن سکیت (۸۰۲- ۸۵۸ م)، شاعر، نویسند و دانشمند اهوازی است. ابن سکیت که متولد شهر دورق (شادگان) است در در دو حوزه بیش از همه مطرح است: گیاه شناسی و شعر و ادب. دانش ابن سکیت در گیاه شناسی شهره عام و خاص بود. فؤاد سرگین (متوفی ۲۰۱۸م) دانشمند علوم اسلامی وشرق شناس اهل ترکیه، ابن سکیت را به عنوان گیاه شناس مسلمان معرفی می کند.

علي بن العباس الاهوازى از پیشگامان علم پزشکی در جهان اسلام است و از او به عنوان نويسنده، پزشك و روان شناسی یاد می شود. علی بن العباس الاهوازی در سال ۹۳۰ ميلادي در اهواز به دنيا آمد. ابن العباس را در كنار ابن سينا و رازي از مهم ترين پزشكان جهان اسلام معرفی می کنند، همچنين او را اولين پزشك مسلماني مي دانند كه جهان غرب او را شناخت وبه ترجمه آثار او پرداخت. یکی از دلایلی که نام ابن العباس در این حوزه مطرح است این است که او از جمله اولين پزشكاني است كه دست به معاينات باليني زد.

ابوهلال، حسن بن عبد الله بن سهل بن سعيد العسكرى، شاعر، اديب ولغت شناس و استاد صنايع شعرى است که از میان مردم عرب اهواز برآمده است. ابوهلال  در سال ۹۲۰ ميلادى در “عسكر مُكرم” بدنيا آمد.

“عسكر مُكرم شهرى است تاريخى، بين شهر اهواز و شوشتر در محدوده استان خوزستان كنونى وميان دو رود شطيط (شوشتر) و گُرگُر قرار دارد.

عسکر مُکرم” كه توسط يكي از اميران حجاج بن يوسف (۶۶۰- ۷۱۴ م) بنا شده بود به سرعت آباد شد وبه يكي از مراكز علمى آن زمان  و خاستگاهی برای دانشمندان وعلما بدل گرديد. که از آن جمله مي توان از ابوهلال واستادش ابو احمد عسكرى ياد كرد.